Τι είναι το Cloud Computing;

Απ'ότι φαίνεται το cloud computing είναι παντού, ταυτόχρονα όμως είναι κάπως αόριστο το τι ακριβώς είναι ή τι κάνει. Εδώ λοιπόν θα δώσουμε ένα είδος "ανακούφισης", ξεδιαλύνοντας τις ασάφειες του cloud με όρους κατανοήτους και στοιχεία που ήδη γνωρίζετε, "βλέπετε και αγγίζετε".

Το website της Microsoft Azure, για παράδειγμα, περιγράφει το cloud computing ως "Παροχή υπηρεσιών πληροφορικής μέσω του ίντερνετ -συμπεριλαμβανομένων των διακομιστών (servers), της αποθήκευσης (storage), των βάσεων δεδομένων (databases), της δικτύωσης (networking), του λογισμικού (software), της ανάλυσης (analytics) και της νοημοσύνης (intelligence)". Αυτός ο απλός ορισμός είναι χρήσιμος από πολλές απόψεις, καθώς χρησιμοποιεί γνωστά συστατικά στοιχεία ενός παραδοσιακού συστήματος πληροφορικής.

Ωστόσο, αυτή η θεώρηση δεν είναι αρκετή, γιατί δεν εξηγεί επαρκώς το πώς καινοτομεί το cloud. Oπότε, πέραν του "από τι είναι φτιαγμένο το cloud computing", θα μας βοηθούσε να δούμε τι ακριβώς κάνουμε με αυτό.

Όπως εξηγεί η Amazon στο website της AWS, "Tο cloud computing είναι η κατά παραγγελία (on-demand) παροχή πόρων μέσω του ίντερνετ, με χρέωση pay-as-you-go [πληρώνουμε ό,τι χρησιμοποιούμε, καθώς το χρησιμοποιούμε]. Αντί να αγοράζετε και να συντηρείτε φυσικά κέντρα δεδομένων και servers, μπορείτε να έχετε πρόσβαση σε τεχνολογικές υπηρεσίες ανάλογα με τις ανάγκες σας, μέσω ενός παρόχου cloud, όπως η Amazon Web Services".

Αυτή η αίσθηση ευελιξίας και άμεσης ανταπόκρισης αντανακλά την πραγματικότητα και ορίζει καλύτερα τι είναι το cloud computing. Κάνει σαφές το γιατί συμφέρει και πώς βοηθά τις επιχειρήσεις να επιτύχουν τους στόχους τους.

Μια σύντομη ιστορία του cloud.

Η Amazon Web Services (AWS) ήταν ο πρώτος μεγάλος παρόχος cloud που ξεκίνησε να παρέχει υπολογιστικές και αποθηκευτικές (computation & storage) υπηρεσίες μέσω ίντερνετ το 2002. Ύστερα, το 2006, ξεκίνησε την εμπορική υπηρεσία Elastic Compute Cloud (EC2), ένα προϊόν που εισήγαγε την ιδέα του υπολογισμού που "επεκτείνεται ή συρρικνώνεται ανάλογα με τη ζήτηση".

Οι ανταγωνιστές φυσικά ακολούθησαν: το 2009 η Google λάνσαρε το Cloud Computing Enterprise Application, η Microsoft το Azure, ενώ υπηρεσίες άρχισαν να προσφέρουν και άλλες εταιρείες, όπως η Alibaba, η IBM, η Oracle και η HP.

Ωστόσο, ορισμένοι ισχυρίζονται ότι όλα αυτά είχαν προηγηθεί ήδη από το 1999 με τη Salesforce - το πρώτο λογισμικό που αγοραζόταν με συνδρομή ως υπηρεσία, αντί ως "φυσική" αγορά με μια εφάπαξ συναλλαγή.

Ποιοι είναι οι πάροχοι cloud;

Amazon Web Services (AWS) - Όπως αναφέραμε, η AWS εμφανίστηκε τη δεκαετία του 2000, αφού η Amazon είχε αποκτήσει κάποια εμπειρία στην ανάπτυξη ιστοσελίδων, αλλά αντιμετώπισε δυσκολίες με διάφορες πτυχές της διαδικασίας. Η απογοήτευση από την ταχύτητα του software engineering την οδήγησε στην εφαρμογή συστάσεων, όπως "τη μεγιστοποίηση της αυτονομίας για τις ομάδες engineering, και την αύξηση του ποσοστού του χρόνου που οι engineers αφιέρωναν στην κατασκευή του software αντί σε άλλες εργασίες." (Tom Killalea στο "Velocity in Software Engineering", 2021). Ο εξορθολογισμός και η λειτουργική αυτή προσέγγιση συνέβαλε καθοριστικά στη φύση όλων των υπηρεσιών cloud της εταιρείας, και στη συνέχεια επηρέασε πολύ τον εξελισσόμενο ανταγωνισμό.

Google Cloud Platform (GCP) - Παρομοίως, η Google εισήλθε στο χώρο το 2008 με μια σουίτα υπηρεσιών cloud που λειτουργούν στην ίδια υποδομή που χρησιμοποιεί η Google εσωτερικά για τα end-user προϊόντα της, όπως π.χ. η πασίγνωστη μηχανή αναζήτησης, οι υπηρεσίες Gmail κ.ά. Η GCP παρέχει πλέον υποδομή ως υπηρεσία (IaaS), πλατφόρμα ως υπηρεσία (PaaS) και serverless computing περιβάλλοντα.

Microsoft Azure - Αντίθετα, η Microsoft λάνσαρε το 2008 μια υπηρεσία αρχικά γνωστή ως "Windows Azure". Ήταν περισσότερο άμεση στρατηγική απάντηση στην AWS, παρά ανάπτυξη εσωτερικών λύσεων, ώστε να μη μείνει πίσω και χάσει μερίδιο της αγοράς από την Amazon. Το Microsoft Azure έχει πλέον εξελιχθεί στη δεύτερη μεγαλύτερη υπηρεσία IaaS και PaaS στον κόσμο, μετά το AWS Cloud.

Τι παρέχουν;

Ως ο μεγαλύτερος πάροχος cloud, η Amazon προσφέρει το ευρύτερο φάσμα υπηρεσιών. Επομένως μπορούμε να αποκτήσουμε μια εικόνα για το cloud computing συνολικά, εξετάζοντας τις προσφορές της στις τέσσερις κύριες κατηγορίες:

• Infrastructure as a Service (IaaS)
• Platform as a Service (PaaS)
• Serverless
• Software as a Service (SaaS)

Infrastructure as a Service - IaaS ("Η Υποδομή ως Υπηρεσία")

Το μοντέλο IaaS δίνει πρόσβαση σε εικονικές μονάδες των φυσικών πόρων του παρόχου στους πελάτες, οι οποίοι διαχειρίζονται την υποδομή τους με τον ίδιο τρόπο που θα διαχειρίζονταν τους τοπικούς, φυσικούς servers. Συνήθως, περιλαμβάνει servers και virtual machines (VMs), αποθήκευση, δίκτυα και λειτουργικά συστήματα από τον πάροχο cloud σε βάση pay-as-you-go. Τα προϊόντα IaaS της AWS περιλαμβάνουν το Elastic Cloud Compute (EC2) για VM instances, το Elastic Block Store (EBS) για κλιμακώσιμη αποθήκευση υψηλών επιδόσεων, και το Elastic Load Balancing για αποτελεσματική εξισορρόπηση φορτίου.

Platform as a Service - PaaS ("Η Πλατφόρμα ως Υπηρεσία")

Το PaaS είναι ένα κατά παραγγελία (on-demand) περιβάλλον για την ανάπτυξη, τη δοκιμή, την παράδοση και τη διαχείριση εφαρμογών λογισμικού. Τα προϊόντα PaaS απλοποιούν τη διαδικασία δημιουργίας μιας εφαρμογής, αποκρύπτοντας την πολυπλοκότητα της υποδομής που την εκτελεί. Σας δίνεται ένα interface μέσω του οποίου ορίζετε τη συμπεριφορά και το περιβάλλον που θέλετε για την εφαρμογή σας - κάτι που συχνά περιλαμβάνει τον κώδικα που θα την τρέξει. Τα προϊόντα PaaS της AWS περιλαμβάνουν το Elastic Beanstalk και το Elastic Container Service (ECS).

Serverless

Το Serverless είναι ένα cloud-native μοντέλο ανάπτυξης που επιτρέπει στους προγραμματιστές να δημιουργούν και να τρέχουν εφαρμογές χωρίς να χρειάζεται να διαχειρίζονται servers. Υπάρχουν μεν servers στο serverless, απλά έχουν αφαιρεθεί από την ανάπτυξη εφαρμογών. Ο πάροχος cloud αναλαμβάνει τις συνήθεις εργασίες παροχής, συντήρησης και κλιμάκωσης της υποδομής των servers.

Software as a Service - SaaS ("Το Software ως Υπηρεσία")

Το SaaS, δηλαδή "το λογισμικό ως υπηρεσία", προσφέρει υπηρεσίες στις οποίες έχουν πρόσβαση οι τελικοί χρήστες. Ένα κλασικό παράδειγμα είναι το Gmail της Google. Το Gmail είναι ουσιαστικά μια υπηρεσία που επιτρέπει στους χρήστες να διαχειρίζονται τα email τους μέσω σύνδεσης σε ένα browser interface ή μέσω ενός πελάτη email (όπως το Microsoft Outlook) που τρέχει τοπικά. Τα προϊόντα SaaS της AWS περιλαμβάνουν την υπηρεσία Simple Email Service και το Amazon WorkSpaces.

Ποια είναι τα πλεονεκτήματα;

Μέχρι στιγμής καλύψαμε τι είναι το cloud και από πού προήλθε. Τώρα θα δούμε το πώς μπορεί το cloud computing να βοηθήσει στην επίτευξη των στόχων της επιχείρησής σας.

Για να αξίζει τον κόπο μια νέα τεχνολογία, και να μην είναι απλώς μια "τεχνική αναβάθμιση", πρέπει να σας βοηθήσει να φτάσετε εκεί που θέλετε ως εταιρεία. Το cloud computing λοιπόν, έχει σαφή και πρωτότυπα πλεονεκτήματα με διάφορους τρόπους. H Amazon εντοπίζει 6 βασικά οφέλη του cloud computing:

1. Αντάλλαζετε πάγιες (και υπέρογκες) δαπάνες με κυμαινόμενες και μικρότερες
2. Επωφελείστε από τεράστιες οικονομίες κλίμακας
3. Δεν χρειάζεται να "μαντεύετε" το capacity
4. Αυξάνετε την ταχύτητα και την ευελιξία σας
5. Απαλλάσσεστε από τις δαπάνες λειτουργίας και συντήρησης κέντρων δεδομένων
6. Αποκτάτε παγκόσμια εμβέλεια μέσα σε λίγα λεπτά

Μπορούμε επίσης να προσθέσουμε τα εξής πλεονεκτήματα στη λίστα:

1. Ενισχυμένη Συμμόρφωση
2. Βελτιωμένη Ασφάλεια & Αξιοπιστία
3. Αυξημένη Βιωσιμότητα

Ποιες είναι οι αδυναμίες;

Σε καμία τεχνολογία (και κυρίως μια νέα τεχνολογία) δεν λείπουν τα αδύναμα σημεία, και το cloud δεν αποτελεί εξαίρεση. Τα σημεία που πρέπει να προσέξετε είναι:

1. Διακοπή server (downtime) & προβλήματα συνδεσιμότητας. Κανένας πάροχος δεν μπορεί να εγγυηθεί ότι δεν θα υπάρξουν διακοπές λειτουργίας, και μια αναξιόπιστη σύνδεση στο διαδίκτυο μπορεί να οδηγήσει σε προσωρινή αδράνεια του προσωπικού σας.
2. Ασφάλεια & Ιδιωτικότητα. Ο κίνδυνος να σας χακάρουν δεν εξαλείφεται ποτέ εντελώς - ακόμα και οι μεγάλοι πάροχοι αποτελούν στόχο επιθέσεων κάποιες φορές.
3. Ανάγκες εκμάθησης. Το cloud computing είναι νέο και πολύπλοκο, οπότε ίσως χρειαστεί χρόνος για να προσαρμοστεί κανείς, τόσο από άποψη τεχνικών ζητημάτων όσο και οργάνωσης.
4. Διαθεσιμότητα ικανών επαγγελματιών. Κάποιες φορές είναι δύσκολο να βρεθούν οι κατάλληλοι engineers, με την απαραίτητη γνώση και εμπειρία.
5. Ρίσκα σχετικά με το κόστος. Μια ξαφνική αύξηση της ζήτησης ή ένα ελάττωμα στον κώδικα θα μπορούσε ενδεχομένως να αυξήσει απρόσμενα τον λογαριασμό, στα πλαίσια του μοντέλου pay-as-you-go.
6. Vendor lock-in. Η δέσμευση σε έναν συγκεκριμένο προμηθευτή θα μπορούσε να σημαίνει ότι θα "κολλήσετε" με τη δική του λύση και τα τιμολόγιά του, αν και μάλλον όχι περισσότερο από ό,τι με οποιαδήποτε άλλη τεχνολογία.

Παρακάτω θα δούμε πώς μετριάζονται τα αδύναμα αυτά σημεία.

Γενικές Συμβουλές για την Αποφυγή Ρίσκου

Πριν κάνετε το βήμα προς το cloud καλό είναι να αναλογιστείτε τα παραπάνω μειονεκτήματα, παράλληλα όμως πρέπει να γνωρίζετε ότι όλα μπορούν να ελαχιστοποιηθούν ή και να εξαλειφθούν τελείως με τους εξής τρόπους:

• Επανεξετάστε τις εφαρμογές σας. Υπάρχουν προφανή οφέλη στην απλή και άμεση μεταφορά των υφιστάμενων εφαρμογών σας στο cloud περιβάλλον. Παρόλα αυτά, αν αφιερώσετε λίγο χρόνο για να σκεφτείτε πώς θα μπορούσαν να επανασχεδιαστούν και να αναδιοργανωθούν ώστε να ταιριάζουν καλύτερα σε αυτό, θα κερδίσετε πρόσθετα πλεονεκτήματα - και θα αποφύγετε προβλήματα.
• Αξιοποιήστε την καλή αρχιτεκτονική και το engineering - πάντα βοηθούν. Το καλό engineering και η καλή αρχιτεκτονική είναι κύρια χαρακτηριστικά μιας ομαλής μετάβασης. Αν έχετε σαφή ιδέα για το τι κάνει το καθένα και γιατί, τότε είστε σε θέση να προσδιορίσετε και πώς μπορεί να υλοποιηθεί αποτελεσματικά σε ένα διαφορετικό περιβάλλον και, επιπλέον, ποια στοιχεία μπορούν να παραμείνουν ακριβώς ως έχουν.
• Η μετάβαση δεν είναι "όλα ή τίποτα". Δεν είναι απαραίτητο να αλλάξουν όλα από την αρχή. Μπορείτε εύκολα να επιλέξετε το πιο μικρό και βολικό παράδειγμα για να δείτε αν σας εξυπηρετεί, και να το χρησιμοποιήσετε ως "σημείο εκκίνησης". Πολλές περιπτώσεις χρήσης μικρής κλίμακας καλύπτονται από τη δωρεάν βαθμίδα μιας υπηρεσίας όπως η AWS, οπότε δεν θα χρειάζεται πάντα να πληρώνετε χρήματα ενώ θα εξερευνείτε τις επιλογές σας.

Λογικά τώρα έχετε μια καλύτερη ιδέα για το τι είναι το cloud computing. Ωστόσο, αν σκέφτεστε να κάνετε τη μετάβαση και έχετε ακόμα απορίες, είμαστε εδώ για να σας βοηθήσουμε. Η τεχνογνωσία και η εμπειρία μας εγγυώνται υπεύθυνες, τεκμηριωμένες απαντήσεις, για να λάβετε τις καλύτερες δυνατές αποφάσεις.

Ως πιστοποιημένος συνεργάτης της AWS και της Microsoft, είμαστε σε εξαιρετική θέση να αξιολογήσουμε την επιχείρησή σας και να σας εξηγήσουμε πώς ακριβώς σας συμφέρει να ξεκινήσετε. Μη διστάσετε να επικοινωνήσετε μαζί μας για να επωφεληθείτε στο έπακρο από το cloud και να πετύχετε τους επιχειρηματικούς σας στόχους.